Polscy artyści kontra AI: Manifest, postulaty i walka o przyszłość sztuki

Czego domagają się polscy artyści? Analiza manifestu Artist First

Polscy Artyści po raz pierwszy tak wyraźnie mówią 'stop' i domagają się zasad, które mają ochronić twórczość w czasach generatywnej rewolucji. To nie jest zwykły protest, ale konkretny manifest z pięcioma kluczowymi postulatami.

Wiesz, że inicjatywa Artist First domaga się pięciu kluczowych zmian od jasnego wyłączenia komercyjnego treningu AI po mechanizmy kompensacyjne dla twórców. To odpowiedź na realne zagrożenie.

Czym jest inicjatywa Artist First i dlaczego powstała?

Artist First to koalicja polskich artystów, którzy widzą, jak AI zmienia reguły gry. Nie chcą być biernymi obserwatorami, gdy algorytmy uczą się na ich pracy bez zgody i wynagrodzenia.

Powstała, bo artyści zrozumieli, że czas na działanie jest teraz. Zanim prawo zostanie napisane przez korporacje, które mają inne priorytety.

To nie jest walka z technologią, ale o sprawiedliwe zasady. Chodzi o to, żeby rozwój AI nie odbywał się kosztem twórców.

5 kluczowych postulatów: od licencji do kompensacji

Manifest Artist First to nie ogólniki, ale konkretne żądania. Każdy punkt ma swoją wagę i uzasadnienie.

Oto pięć postulatów, które zmienią zasady gry:

• Jasne wyłączenie komercyjnego treningu AI z wyjątków prawa autorskiego
• Obowiązkowe oznaczanie treści AI – konsument ma prawo wiedzieć
• Sektorowa ochrona głosu i wizerunku artysty przed nieautoryzowanym użyciem
• Mechanizmy kompensacyjne dla twórców za wykorzystanie ich pracy
• Jasny podział odpowiedzialności za treści generowane przez AI

Te postulaty pokazują, że artyści rozumieją technologię. Nie chcą jej zakazać, tylko uregulować.

Przykłady sukcesów AI w muzyce: K. Records i FN Meka

Dlaczego artyści się martwią? Spójrz na przykład K. Records, którego dzieła o erotycznym zabarwieniu podbijają Spotify i inne serwisy streamingowe. To AI generuje treści, które konkurują z ludzką twórczością.

K. Records to nie jedyny przykład. FN Meka, wirtualny raper stworzony przez AI, zdobył miliony wyświetleń przed kontrowersjami. Algorytmy uczą się na istniejącej muzyce, a potem tworzą własne hity.

Problem polega na tym, że te systemy AI są szkolone na pracy artystów, którzy nie widzą z tego żadnych korzyści. To jakby ktoś kopiował twoją książkę, zmieniał kilka słów i sprzedawał jako własną.

Artystom nie chodzi o to, żeby zatrzymać postęp. Chcą tylko, żeby rozwój AI uwzględniał ich prawa i pracę. To rozsądne żądanie w czasach, gdy granica między ludzką a maszynową twórczością się zaciera.

AI w polskiej sztuce: Nie tylko muzyka. Przypadki i kontrowersje

Spór o AI dotyczy nie tylko muzyków, chociaż to oni najgłośniej protestują. Polscy Artyści z różnych dziedzin z niepokojem patrzą, jak technologia wkracza na ich terytorium, często bez pytania o zgodę.

To nie jest odległa wizja z filmu science fiction. To dzieje się tu i teraz, na naszym podwórku. I nie zawsze w sposób, który można uznać za etyczny.

Stacja radiowa z AI: Czy to przyszłość mediów w Polsce?

Wyobraź sobie, że włączasz radio, a głos, który słyszysz, nie należy do człowieka. To scenariusz, który zrealizował się w jednej z polskich rozgłośni radiowych.

Firma zdecydowała się na radykalny krok i, jak donoszą media, zastąpiła dziennikarzy prezenterami AI. Ten ruch wywołał prawdziwą burzę i stał się symbolem zagrożenia, jakie sztuczna inteligencja stanowi dla zawodów kreatywnych.

Decyzja ta podniosła fundamentalne pytania. Czy słuchacz powinien wiedzieć, że rozmawia z nim algorytm? Gdzie jest granica między innowacją a zastępowaniem ludzkiej pracy? To już nie są teoretyczne rozważania, a realne dylematy.

Inne dziedziny sztuki zagrożone przez AI: literatura, malarstwo, film

Muzyka jest tylko wierzchołkiem góry lodowej. AI coraz śmielej wkracza do innych obszarów zarezerwowanych dotąd dla ludzi. Generatory obrazów tworzą grafiki, które wygrywają konkursy, a algorytmy piszą opowiadania i scenariusze.

Pamiętasz zamieszanie wokół wirtualnego rapera FN Meka, który w 2022 roku zdobył popularność w sieci? To był jeden z pierwszych tak głośnych przypadków, gdy wirtualna postać, napędzana przez algorytmy, zaczęła konkurować z prawdziwymi artystami, budząc kontrowersje wokół praw autorskich.

Zagrożone dziedziny to między innymi:

• Literatura: AI potrafi generować teksty, od krótkich form po całe rozdziały książek, naśladując styl znanych autorów.
• Sztuki wizualne: Narzędzia takie jak Midjourney czy DALL-E pozwalają na tworzenie złożonych obrazów na podstawie prostych poleceń tekstowych.
• Film: Sztuczna inteligencja jest już używana do tworzenia efektów specjalnych, a wkrótce może pisać scenariusze i reżyserować krótkie formy wideo.

Krytyka inicjatywy: Elitaryzm czy słuszny bunt?

Nie wszyscy jednak popierają postulaty artystów. W debacie publicznej pojawiają się głosy krytyczne, które zarzucają twórcom próbę zatrzymania postępu.

Część komentatorów uważa, że to desperacka walka o utrzymanie statusu. Krytycy inicjatywy Artist First zarzucają muzykom elitaryzm i hipokryzję, sugerując, że ich bunt jest skazany na porażkę w starciu z nieuniknioną rewolucją technologiczną.

Z drugiej strony, trudno odmówić artystom racji, gdy mówią o potrzebie ochrony swojej pracy i wizerunku. Pytanie brzmi, czy uda się znaleźć złoty środek – model, w którym innowacja idzie w parze z szacunkiem dla praw autorskich i ludzkiej kreatywności.

Ta dyskusja jest znacznie głębsza niż zwykły spór o pieniądze. Chodzi o fundamentalne pytanie: jaką wartość w przyszłości będzie miała ludzka twórczość?

Najczęściej zadawane pytania (FAQ)

Źródła

1. https://antyweb.pl/polscy-artysci-przeciwko-ai-domagaja-sie-radykalnych-zmian
2. https://www.euronews.com/next/2024/10/24/radio-station-in-poland-fired-its-journalists-and-replaced-them-with-ai-presenters